Nu de generaties van projectoren op de markt komen die meer resolutie bevatten dan 1080P is het handig om eens van mening te wisselen over de scaling/interpolatie aangezien daar altijd enorm veel verwarring over bestaat.

1080P op 1080P
Is zeer simpel, je hebt 1920×1080 materiaal en een 1920×1080 paneel.
De resolutie is optimaal en je moet er voor zorgen dat de pixels exact op elkaar vallen en voila je hebt een perfecte beeldkwaliteit.
Als je hier aan gaat verscherpen, veranderen etc. dan vind ik meestal dat het beeld achteruit gaat, er kan wel een verbetering optreden, maar in de meeste gevallen ben ik toch wat meer de purist zullen we maar zeggen.

1080P op 4K
Nu word het “leuk” en voor veel mensen verwarrend.
We hebben nu materiaal van 1920×1080 en een paneel van 3840 x 2160
Bij CRTs was het “makkelijk” de CRT “paste zichzelf aan” en je zag gewoon scanlines, bij digitaal werkt dit niet zo, het zal naar de volledige resolutie toe gescaled moeten worden.

Als we uitgaan van alleen scalen dan praten we over de simpele technieken, bv bob of weave, daarbij worden heel simpel gezegd gewoon pixels letterlijk gekopieerd en daardoor word het paneel opgevuld.

Als we een stap verder gaan dan komt er een techniek bij die heet interpolatie.

Interpolatie
Interpolatie is waar we graag mee werken.
Ipv een simpele verdubbeling, vertrippeling etc. van de beeldinformatie word er nu informatie “bijverzonnen”.
Dit kan enorm goed gebeuren en daardoor krijg je een duidelijke winst in scherpte en detail.

Zie bv het volgende voorbeeld.

we hebben een lijn en die ziet er zo uit bij een 1080P bron en projector.

0
….0

Nu moeten we die upscalen omdat we meer pixels tot onze beschikking hebben.
Dat kan als volgt :

0
0
….0
….0

Of wel een simpele line doubling, maar…… je kan het ook slim doen en dit doen:

0
..0
…0
….0

En dit laatste zorgt voor een veel scherpere overgang en een beter zichtbaar detail.
Als je er nu vanuit gaat dat bv wimpers etc. allemaal dit soort details hebben snap je direct waarom upscaling en GOEDE interpolatie zo belangrijk zijn.

Wow dus dit gaat altijd goed ?
Nee natuurlijk niet, feitelijk werk je met informatie die er niet is.
Het word er dus letterlijk bij verzonnen.
Maar dit kan redelijk makkelijk zijn, denk aan dit :

1 + x = 2
We weten allemaal dat dit natuurlijk 1 + 1 = 2 moet zijn.
Met andere woorden we hoeven X niet op te slaan om X toch terug te krijgen.

Het word wat moeilijker als we dit gaan doen :
1 + x + x = 4
In feite kan dit zijn : 1 + 2 + 1 = 4
Maar ook : 1 + 1 + 2 = 4
Maar ook : 1 + 3 + 0 = 4
Maar ook : 1 + 0 + 3 = 4

Of wel we hebben nu een paar mogelijkheden, de kunst is nu om naar herhalende patronen te kijken in de omgeving van deze som.
Als je ziet dat daar erg vaak de 0 gebruikt word dan mag je ervan uit gaan dat dit inderdaad de oplossing is, en hoef je alleen nog maar te kijken WAAR die 0 moet komen te staan.

Klinkt ingewikkeld ?
Toch is het een redelijk bewezen theorie die ook zeer goed werkt, in Photoshop is dit soort upscaling al jaar en dag geïmplementeerd en kun je enorm goede resultaten krijgen.

En natuurlijk gaat het regelmatig fout, is ook logisch.
Echter wat zeer belangrijk is, is dat het vaker goed gaat dan fout, we kijken naar een bewegend beeld en onze ogen zijn zeer gevoelig voor detail maar kunnen vaak kleine scaling foutjes redelijk makkelijk “over het hoofd zien”, in de praktijk zal een GOEDE upscaler/interpolator meer goed doen dan fout en dus zal het beeld van onze BD (of andere bron) “mits” goed bewerkt er een stuk beter uit zien op een 4K projector.

word het ooit echt 4K?
Nee natuurlijk niet, dat kan niet, maar…. hoe schoner de transfer en hoe beter de interpolatie hoe dichter je op bepaalde gedeeltes van het beeld bij 3-4K in de buurt komt.
Laten we het zo zeggen, als je een echt goede BD gebruikt dan is de kans heel groot dat je ongeveer in het midden (of bovenkant midden) terecht komt tussen een BD en een 4K bron. (even de kleurspace buiten beschouwing gelaten, welke bij 4K ook anders “kan” zijn).

Mastered in 4K
Sony brengt bepaalde BD’s uit op dit moment welke de titel Mastered in 4K hebben.
Deze titels zouden volgens Sony dicht bij de 4K beleving komen.
De techniek erachter kan kloppen.
Zorg voor een enorm goede bitstream, bv 35mb/s ipv de vaak standaard 15/20mb/s van BDs.
Zorg voor een enorm schone master.
En zorg voor wat “geheime” informatie in de stream die in combinatie met een Sony speler EN display eruit gehaald kan worden om de gedownscalde informatie weer enigszins terug te halen.
Het lijkt er ook op dat Sony dit doet, de Sony projectoren hebben een optie genaamd DataBase waar je de optie MI4K terug vind, dus het zou moeten werken toch?

In de praktijk heb ik tot nu toe met 2 titels niet het effect behaald wat ik gehoopt had, maar we blijven natuurlijk ook andere titels proberen in de toekomst.
Op dit moment heb ik echter betere resultaten met zeer goede transfers van andere BDs welke beter door de RC (Reality Creation, Sony’s interpolator) komen.

Conclusie
Bij CRT waren er 2 stromingen.
De “no scaling, no problems” en de “Better scaling=better picture”
En ik behoorde bij de laatste.

Bij digitaal hebben we geen keuze, we MOETEN upscalen.
Let er dus goed op bij de aanschaf van je projector en TV dat je een unit koopt met een verdraait goede upscaler/interpolator, want als je bij de VW500 bv de RC bypassed dan is het beeld behoorlijk veel softer als met RC aangeschakeld, en zo wil je toch graag genieten van je 4K projector.