Review van de Epson LS300 laser projector door ISF-tech Frank Doorhof
Ik moet eerlijk zeggen dat ik dit soort reviews altijd heel erg moeilijk vind. De reden hiervoor is dat ik eigenlijk altijd naar een projector kijk met behoorlijk wat ervaring met Home Theater projectoren die allemaal tegenwoordig erg uitgebreid zijn qua instellingen en mogelijkheden. En de LS300 is zo ongeveer het tegenovergestelde, maar…….. deze projector is echter voor een andere markt gemaakt en in deze review gaan we proberen uit te vinden voor wie.
Uitrusting
De LS300 is een zogenaamde short throw projector.
Dit betekent dat je de unit zeer dicht bij het scherm kan plaatsen en je dus niet afhankelijk bent van een projector die ergens midden in de ruimte hangt/staat, maar dit brengt ook wat problemen met zich mee.
Waar een projector op afstand een zeer goede performance KAN neerzetten qua convergentie en vervorming, is dit bij een short throw projector een ander verhaal. En daar doet de LS300 het eigenlijk best goed, er is een goed beeld neer te zetten dat ook volledig recht lijkt te zijn.
Dit gezegd hebbende moet je wel bij de aanschaf van de LS300 exact weten wat je wil, want het is letterlijk en figuurlijk neer zetten en afblijven en de rest zul je eromheen moeten gaan verzinnen/bouwen, want buiten focus en keystone correctie is de LS300 enorm beperkt; geen zoom, geen lensshift. Dus realiseer je dat enorm goed als je tot aanschaf over gaat. Waar hij staat bepaald de grootte van het scherm. Maar dat kan ook meteen behoorlijk groot, ons 2.40 brede scherm in de demo ruimte wordt RUIM gevuld op nog geen 50 cm afstand van de muur. Wil je een kleiner scherm zal dat betekenen dat de projector dus bijna tegen de muur geplaatst moet worden, iets wat je met short throw natuurlijk wil.
Voor mij persoonlijk is dit wel een enorm nadeel, ik ben absoluut geen fan van digitale keystone correctie en zonder lensshift is het dus echt een kwestie van 100% goed neerzetten en door de short throw constructie is daar echt geen enkele marge voor foutjes, maar als het eenmaal staat of hangt en je hebt het scherm bepaald dan heb je er verder natuurlijk geen omkijken naar.
Waar de LS300 in uitblinkt is natuurlijk de laser, je hebt met het gebruik van een laser in ieder geval geen “rotgevoel” als je de projector aanzet, iets waar veel mensen met UHP lampen vaak wel last van hebben, en wat eigenlijk niet nodig is aangezien de meeste moderne projectoren met redelijk veel gemak 1500-2000 en meer uur Home Theater kwaliteit halen uit een lamp. Maar eerlijk is eerlijk wij hebben ook een laser en ik wil eigenlijk niet meer terug naar een lamp.
Instellingen
Hier ben ik echt wat teleurgesteld over bij Epson.
Het is geen geheim dat ik een enorme Epson liefhebber ben, in ben van mening dat al jaren er eigenlijk onder de 3000 geen enkele serieuze concurrentie is voor Epson als je echt gaat kijken naar kwaliteit van het beeld en prijs, de 9400 bv is echt een killer voor nagenoeg elk Home Theater. Maar naast de geniale beeldkwaliteit is het ook een kwestie van instellingen, bijna elke Epson heeft een uitgebreide calibratie sectie met ColorManagement voor de kleuren, grayscale op 2 of zelfs 8 plekken en natuurlijk gamma instellingen.
Op de LS300 mis ik echter …. alles…
Kleurtemperatuur is aanwezig maar is alleen maar instelbaar met 1 waarde, en kleurspace instellingen die zijn er helemaal niet, net als een instelbare gamma, het is echt super minimalistisch.
Na wat uitproberen met de verschillende standen kwam ik wel op de Cinema mode op iets uit waarvan ik denk “dit is zonder meer acceptabel” het is niet perfect, maar ik ken projectoren die na calibratie er minder uitzien, laten het zo zeggen.
Andere opties
De LS300 is uitgerust met een Yamaha sound systeem.
Dit is natuurlijk enorm mooi meegenomen voor een short throw projector, deze staan altijd dicht bij het beeld en om dat ook het geluid via een redelijk goede bron te horen is natuurlijk fantastisch en scheelt weer speakers, kabels, versterkers etc. Maar…. verwacht niet de kwaliteit die je van een goede soundbar krijgt laat staan een 5.1 systeem.
Verder is de LS300 uitgerust met Android TV.
Dit is een zeer goed werkend systeem, waar ik persoonlijk absoluut de voorkeur over geef boven bv AppleTV. We hebben verschillende bronnen hier in huis die op Android draaien en eigenlijk werkt het bijna altijd vlekkeloos en zijn er veel leuke apps te krijgen.
Persoonlijk zou ik echter een ChromeCast (nieuwe generatie) gebruiken omdat ik toch altijd de ervaring heb dat AndroidTV goed werkt maar de ChromeCast zelf gewoon net wat meer opties heeft en met de meegeleverde afstandsbediening eigenlijk “perfect” werkt. Maar dit zul je als klant gewoon moeten uitproberen, in ieder geval kun je met alleen de projector meteen genieten van beeld en geluid van bv Netflix of YouTube (etc).
En dan komen we eigenlijk ook meteen aan bij het laatste gedeelte.
Voor wie is dit?
Zoals ik al startte is dit absoluut geen Home Theater projector, maar kan je er wel fantastisch films mee kijken, en zie ik dit echt als een ideale projector voor mensen die een game ruimte hebben waar ze zonder al te veel gedoe gewoon film willen kijken met leuk geluid en dagen willen gamen, want op een laser is dat absoluut geen probleem.
De LS300 zet je letterlijk ergens dicht bij de muur en je hebt verder niets meer nodig, geluid komt eruit en je kan nagenoeg alle streamingsdiensten bekijken plus natuurlijk streamen via een telefoon of tablet of als je wat technischer bent via een van de streamings apps. Sluit je console aan je kan direct spelen.
Het geluid is natuurlijk geen gigantische overweldigende bioscoop ervaring, maar voor wat er uit de projector komt hoef je je ook niet te schamen denk ik, dus voor die toepassingen zou dit wel eens de ideale projector kunnen zijn, en ook zeer aantrekkelijk door de laser en short throw.
Eigenlijk heeft de LS300 alle papieren voor de perfecte projector voor de game ruimte of mancave waar het voornamelijk gaat om gemak en een mooi beeld en men geen draden of speakers wil zien. Tevens is het voordeel natuurlijk dat je de projector oppakt en gewoon ergens anders neer kan zetten en door kan gamen/kijken. Zelfs even tijdelijk op een muur als het moet. Dit maakt de LS300 enorm veelzijdig en flexibel…
Maar…… Hoe is het beeld?
Tja, slecht is het zeker niet, sterker het is een fantastische projector als je even de pet van Home Theater liefhebber afzet. Het beeld knalt van het scherm met meer dan genoeg lightoutput om zelfs in een wat lichtere ruimte gewoon een goed beeld neer te zetten. Daarnaast verslikt de projector zich ook niet in 4K UHD materiaal, en is bij de meting zelfs de kleurspace relatief dicht tegen de P3 standaard qua x en y coordinaten, qua Y (helderheid) komt de LS300 niet in de buurt van de specs, maar goed dat doet geen enkele projector dus dat was te verwachten.
Het beeld ziet er netjes uit met genoeg driedimensionaliteit en neutrale kleuren die niet opwinden maar ook niet teleurstellen, het is gewoon goed en zal zeker geen bezwaren oproepen van de doelgroep, sterker die kunnen denk ik erg blij zijn met het totaal pakket, want een laser die 4K aankan en short throw PLUS AndroidTV en een Yamaha Soundsystem…. wel dat is niet gek.
Maar dan….
Wel hier zit een beetje mijn probleem.
De LS300 heeft een advies verkoop prijs van €1999.00 (altijd even mailen voor actuele prijzen), en voor dat geld….. wel koop je ook een al bijna een 9400 met een PS5.
Als je namelijk puur gaat kijken naar beeldkwaliteit is het geen vergelijk.
Waar de LS300 vooral op mank gaat is het absolute zwart level. Ik kom bij de contrast metingen op het volgende uit.
FULL ON/FULL OFF : 800:1
ANSI CONTRAST : 70:1
Die laatste heb ik met 2 meters nagemeten en kom elke keer op hetzelfde uit.
Nu moet ik daar eerlijk bij zeggen dat het meten van een short throw best pittig is aangezien de kleinste afwijking qua hoek enorme invloed heeft, ik heb dus een aangepaste methode gebruikt voor deze units en kom dan met beide meters op exact dezelfde waardes uit (na afronding).
En dit zit voor 100% in het zwart niveau, de LS300 heeft gewoon geen diep zwart, wel zit er een enorme hoeveelheid schaduw detail in de donkere gebieden maar dit is duidelijk een unit waar er voor gekozen is om veel lightoutput te behouden ten koste van het absolute zwart level.
En dit is geen gekke beslissing.
Je moet je realiseren dat ik een ruimte met WEINIG aanwezig licht de gemiddelde contrast waarde eigenlijk amper boven de 50:1 uit kan komen. En dat maakt ook meteen duidelijk waarvoor de LS300 is ontwikkeld; gebruik in de woonkamer waar ook andere mensen aanwezig zijn die niet in het pikdonder willen zitten maar nog wel iets willen zien. En dat kan perfect aangezien de LS300 meer dan genoeg lightoutput heeft voor deze situatie, vooral met een wat kleiner scherm.
Eindconclusie
Zoals met alles, perfectie voor alle toepassingen bestaat niet.
Veel van onze klanten willen een zo perfect mogelijk beeld in een ruimte waar verduistering de norm is en waar een projector in 99% van de gevallen alleen voor beeld gebruikt word en verder een “flinke” geluidsinstallatie staat met speakers en een sub. En dan ben je veel beter af met een Epson 9400 of zelfs de lagere versies.
MAAR….
Als je gewoon een kick-ass beeld wilt in een woonkamer zonder al te veel gedoe met speakers, een speler etc. Dan is de LS300 gewoon geniaal. Sterker je zou hem op vakantie mee kunnen nemen en de stekker in het stopcontact steken en meteen Netflix kunnen kijken met een lekker stukje geluid, en dankzij de laser hoef je je geen zorgen meer te maken als de kids de projector even meegenomen hebben naar hun kamer voor een potje Call Of Duty of MindCraft.
En dan is de advies verkoopprijs eigenlijk zo gek nog niet.
Je krijgt niet alleen een 4K laser projector maar ook nog eens een lekker stukje geluid en ingebouwde AndroidTV plus je kan de projector lekker dicht tegen de muur zetten.
Maar als je alleen beeld gebruikt en de projector niet dichtbij hoeft te zetten zou ik persoonlijk een Home Cinema projector van Epson kiezen, ondanks dat je dan wel naar een UHP lamp model gaat.